เชื่อ กันว่าในชั่วโมงนี้สมาชิกคอไอทีทั้งหลายคงไม่มีใคร ไม่รู้จัก “Baidu” หรือที่เค้าประกาศเรียกตัวเองในภาษาไทยว่า “ไป่ตู้” ชื่อของบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านไอทีจากแดนมังกรนั้นเป็นที่รู้จักกันอย่างยาวนาน ในแบบ “สองแง่สองง่าม” ซึ่งถึงแม้จะมีชื่อเสียงในระดับโลก แต่ในสายตาของผู้ใช้ชาวไทยในปัจจุบันดูแล้วจะเป็นไปในทางลบเสียมากกว่า
ทว่าในความเป็นจริงแล้ว ผลงานบริการต่างๆ ของ “ไป่ตู้” ทั้งในประเทศจีน และในระดับโลก กลับได้รับความเชื่อมั่นเป็นอย่างมาก โดยมีตัวชี้วัดเป็นยอดผู้ใช้บริการในระบบค้นหาที่เป็นอาวุธหลัก ถึง 95% จากผู้เข้าชมทั่วโลกกว่า 500 ล้านคนต่อวัน
ดังนั้น เมื่อ ไป่ตู้ รับรู้ข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้น ก็พร้อมจะน้อมรับฟังความคิดเห็นจากผู้ใช้ชาวสยาม และนี่ก็เป็นปฏิบัติการที่ มังกรไอที จะขอทวงคืนความเชื่อมั่น
รู้จัก “ไป่ตู้” นายพรานไซเบอร์
“ไป่ตู้” เป็นบริษัทพัฒนาเทคโนโลยีเสิร์ช เอนจิน สัญชาติจีน ก่อตั้งในปี 2543 หรือเมื่อ 14 ปีที่แล้ว โดยมี โรบิน ลี เป็นผู้ให้กำเนิด ซึ่งชื่อของ “ไป่ตู้” มีความหมายเชิงวรรณกรรมคือ “นับร้อยๆ ครั้ง” หมายถึง “การค้นหาสิ่งที่ดีที่สุดอย่างไม่ย้อท้อ” สอดคล้องกับสัญลักษณ์รูป “รอยเท้าหมี” ที่ ไป่ตู้ จะช่วยผู้ใช้แกะรอยข้อมูลเหมือนนายพรานที่ต้องแกะรอยเท้าสัตว์ป่ายามออกล่า
“ไป่ตู้” นับเป็นผู้บุกเบิกด้านอินเทอร์เน็ต และสร้างสรรค์เทคโนโลยีเสิร์ช เอนจิน ด้วยวิสัยทัศน์การเชื่อมโยงข้อมูลแบบวิเคราะห์ไฮเปอร์ลิงก์ ก่อนจะมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต่างๆ ขึ้นมามากมาย โดยเฉพาะซอฟต์แวร์บนคอมพิวเตอร์ และบนตัวอุปกรณ์โมบาย
ปัจจุบัน “ไป่ตู้” มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่ “จงกวนซุน” ในกรุงปักกิ่ง ประเทศจีน ซึ่งเป็นเขตนิคมอุตสาหกรรมด้านไอทีที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ซิลิคอนวัลเลย์ของจีน” โดยมีพนักงานอยู่ 40,500 คน และเกินครึ่งเป็นนักวิจัยและพัฒนารุ่นใหม่ที่มีอายุเฉลี่ยอยู่ที่ 25-26 ปี
ปี 2554 ที่ผ่านมา ไป่ตู้ ได้เริ่มขยายตลาดออกสู่ต่างประเทศครอบคลุมไทย, เกาหลี, เวียดนาม, อินโดนีเซีย, อียิปต์, บราซิล และซาอุดีอาระเบีย ไม่นับรวมจีนที่เป็นแผ่นดินเกิด และญี่ปุ่น ที่เข้าไปให้บริการมาตั้งแต่ปี 2548
สำหรับประเทศไทย ไป่ตู้ ได้เข้ามาทำตลาดเมื่อช่วงปลายปี 54 หรือราวๆ 3 ปีก่อน โดยมีสำนักงานอย่างเป็นทางการอยู่ที่ ชั้น 31 อาคารสาทร สแควร์ ซึ่งปัจจุบันมีพนักงาน 20 คน มีผลิตภัณฑ์ที่ให้บริการอยู่แล้ว 8 ผลิตภัณฑ์ ไม่รวมเว็บไซต์ค้นหาข้อมูล แบ่งเป็นสำหรับคอมพิวเตอร์พีซี 4 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ Baidu Antivirus, Baidu PC Faster, Baidu Spark Browser และ Hao 123
ส่วนอีก 4 ผลิตภัณฑ์ให้บริการบนโมบาย ได้แก่ Baidu Browser, DU Speed Booster, DU Battery Saver และแอพพลิเคชั่น Phowonder สำหรับการตกแต่งภาพ
ปัจจุบันมูลค่า ไป่ตู้ ในตลาดหลักทรัพย์อยู่ที่ 7-8 หมื่นล้านเหรียญ โดยรายได้ของไป่ตู้ ในไตรมาส 3 ปี 2557 อยู่ที่ 2.2 พันล้านเหรียญ และรายได้ส่วนใหญ่อยู่ในประเทศจีน ซึ่ง 36% มาจากการโฆษณาออนไลน์
ส่วนเว็บไซต์ของไป่ตู้ www.baidu.com ถือเป็นเว็บไซต์ภาษาจีนที่ใหญ่ที่สุดในโลก หากนับรวมทุกภาษาจะเป็นเว็บไซต์ที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 5 ของโลก ปัจจุบัน “ไป่ตู้” ถือเป็นเครื่องมือค้นหาข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตที่มียอดการใช้งานเป็นอันดับ 1 ของจีน จากยอดการใช้งานสูงสุดถึง 72% รองลงมาเป็นเครื่องมือค้นหาข้อมูลของกูเกิล 10 % และเครื่องมือค้นหาข้อมูลของ 360 อีก 10%
ขณะที่ระบบ เสิร์ช เอนจิน ที่เป็นอาวุธหลักของ ไป่ตู้ ตอนนี้ก็มีให้บริการอย่างเป็นทางการแล้ว 2 ภาษา คือ จีนกับโปรตุเกส ส่วนภาษาไทย (www.baidu.co.th) และอียิปต์ที่ใช้ภาษาอาหรับ ยังเป็นเวอร์ชั่นเบต้า หรือเวอร์ชั่นทดลองใช้แต่คาดว่าน่าจะเปิดตัวอย่างเป็นทางการได้ในช่วงกลางปี หน้า
ความเชื่อมั่นหดหาย เมื่อข้อตกลงไม่เป็นดังใจ
อย่างที่เกริ่นไปก่อนหน้านี้ว่ากระแส ไป่ตู้ ในประเทศไทยส่วนใหญ่ดูจะเป็นไปในทางลบ ซึ่งทาง ริชาร์ด ลี ผู้อำนวยการฝ่ายการตลาดต่างประเทศของบริษัทไอทีชั้นนำของแดนมังกร ก็น้อมรับทุกคำวิพากษ์วิจารณ์ และขอชี้แจงว่าในฐานะที่เป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับโลก มันคงไม่คุ้มที่ ไป่ตู้ จะเอาชื่อเสียงของตัวเองมาแลกกับการสร้างผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้คุณภาพ
ริชาร์ด ลี กล่าวว่า “ทาง ไปตู่ ได้รับทราบถึงกระแสตอบรับเชิงลบจากการทำตลาดในประเทศไทย อันเนื่องมาจากการให้บริการบางอย่างของเราที่ทำให้ผู้ใช้รู้สึกไม่สบายใจที่ จะใช้มัน”
“แต่เราไม่ได้มีเจตนาที่จะทำให้เป็นแบบนั้นเลย ภาพลักษณ์ในแง่ลบของเรามาจากการทำแคมเปญร่วมกับผู้พัฒนาซอฟต์แวร์ โดยจะมีการแบ่งรายได้ให้เมื่อมีผลิตภัณฑ์ของไป่ตู้ ถูกติดตั้งลงบนเครื่องของผู้ใช้ ทำให้นักพัฒนานำไป่ตู้เข้าไปรวมกับซอฟต์แวร์เพื่อให้ผู้บริโภคติดตั้งลงไป พร้อมกัน”
“ทั้งนี้เราเองได้มีข้อกำหนดไว้ว่าถ้ามีการติดตั้งโปรแกรมต้องให้ผู้ใช้ ยอมรับด้วยการกดในช่องยืนยัน แต่มีพาร์ตเนอร์บางรายละเมิดข้อตกลงทำให้มีการติดตั้งโปรแกรมโดยอัตโนมัติ และไม่สามารถลบออกไปได้”
“เราเป็น 1 ใน 5 บริษัทผู้นำทางเทคโนโลยีของโลก ไม่ใช่ปิศาจที่แพร่กระจายมัลแวร์ไปให้ผู้ใช้ ทาง ไป่ตู้ ได้พยายามตรวจสอบย้อนกลับไปถึงต้นตอของปัญหา และปรับการทำตลาดให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมของแต่ละประเทศ”
นางชฎากร ธนสุวรรณเกษม ผู้จัดการอาวุโสฝ่ายปฏิบัติการไป่ตู้ ประเทศไทย กล่าวเสริมว่า “เสียงบ่นเกี่ยวกับการถอดโปรแกรมไป่ตู้ออกจากเครื่องคอมพิวเตอร์พีซียากนั้น ทางไป่ตู้ประเทศไทยได้ดำเนินการแก้ไขแล้วที่ต้นเหตุ”
“เมื่อได้รับการร้องเรียนเข้ามาทั้งจากคอลเซ็นเตอร์และเฟซบุ๊ก เราก็ได้ลงมือตรวจสอบด้วยการทดลองดาวน์โหลดตามที่ลูกค้าแจ้งหรือร้องเรียน เข้ามา ซึ่งเมื่อพบว่าสิ่งที่ร้องเรียนเข้ามาเป็นเรื่องจริงก็ได้จัดการยกเลิกสัญญา กับพันธมิตรที่ทำผิดข้อตกลงไปแล้วหลายราย ทำให้ช่วง 3-4 เดือนที่ผ่านมา ปัญหาที่พบลดลงไปมาก”
อย่างไรก็ตาม ปัญหาเหล่านี้ก็ไม่ได้เกิดขึ้นแค่ในไทยอย่างเดียว ซึ่งในบางประเทศก็มีปัญหาในรูปแบบนี้เช่นเดียวกัน และ ไป่ตู้ ก็ตามแก้ปัญหามาตลอดเพื่อสร้างความพึงพอใจให้กับผู้บริโภค
ปี 58 รุกตลาดอาเซียน มอง “ไทย” เป็นเป้าหมายสำคัญ
สำหรับนโยบายในปี 2558 ทาง ไป่ตู้ ตั้งเป้าขยายการลงทุนไป อินเดีย นอกเหนือจากการรุกตลาดภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ “อาเซียน” ด้วยกลยุทธ์การทำตลาดในประเทศที่มีภาษาเป็นของตนเอง
ขณะเดียวกัน ไป่ตู้ ยังมอง ไทย เป็นตลาดที่มีความสำคัญ โดยวางแผนเน้นหนักไปที่ระบบโมบายแอพพลิเคชั่นและเว็บไซต์ค้นหาข้อมูล โดยเพิ่มงบประมาณสนับสนุนด้านการตลาดให้เพิ่มขึ้นกว่าปีที่ผ่านมา
ริชาร์ด ลี กล่าวว่า “ในปี 58 เราจะมีการเคลื่อนไหวที่มากขึ้นในประเทศไทย โดยเราจะมีบริการค้นหาข้อมูล ไป่ตู้ เสิร์ช เอนจิน สำหรับประเทศไทย และยังคงมุ่งเน้นสนับสนุนการบริการที่มีอยู่ในประเทศไทยต่อไป”
“ปี 58 งบประมาณสำหรับการตลาดของประเทศไทยจะเพิ่มขึ้นอีกหลายเท่าเมื่อเทียบกับงบประมาณการตลาดประจำปี”
“ธุรกิจระหว่างประเทศของเราอยู่ในช่วงเริ่มต้น เราพยายามที่จะสร้างแรงดึงดูดให้มีผู้ใช้ผลิตภัณฑ์ของเรามากขึ้น เราเป็นผลิตภัณฑ์อิสระ แต่ก็มีการสร้างรายได้จากการเข้าชมร่วมกับพันธมิตรของเราในแต่ละประเทศ”
“ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ปัจจุบันเรามีสำนักงานอยู่ที่ ไทย และ อินโดนีเซีย ซึ่งในปี 58 เรามีแผนที่จะเข้าไปเปิดสำนักงานในอินเดีย เช่นเดียวกันกับใน เม็กซิโก”
ส่วนตัวเว็บไซต์ค้นหา “Baidu.co.th” ที่คาดว่าจะเปิดตัวเต็มรูปแบบช่วงกลางปีหน้า ทางเสิร์จ เอนจินแดนมังกร ได้ชูจุดเด่นที่แตกต่างจากบริการค้นหาเจ้าอื่นๆ โดยเน้นพัฒนาคอนเทนต์ท้องถิ่น เพื่อนำคำค้นมาตอบสนองผลการค้นหา โดยไม่จำเป็นต้องคลิกลิงก์เพื่อเข้าไปยังเว็บไซต์ แต่จะมีการแสดงผลในทันที เช่น ตารางการแข่งขันงานอีเวนต์ต่างๆ ผลฟุตบอล, ตรวจผลสลากกินแบ่ง, คำนวณค่าเงินที่ร่วมกับแบงก์ชาติหรือระบบแปลภาษาออนไลน์โดยใช้ฐานข้อมูลภาษา ไทยจาก เนคเทค
นอกจากนี้ ทาง ไป่ตู้ ยังเปิดให้บริการ Baidu SEM เพื่อให้ผู้ประกอบการไทยที่อยากลงโฆษณาในประเทศจีนเข้ามาใช้บริการ รวมถึงนวัตกรรมอัจฉริยะที่นอกเหนือจากงานซอฟต์แวร์อย่าง BaiDuEye, DuBike และ BaiDu Smart Chopsticks
ชวนผู้ประกอบการไทยเจาะตลาดมังกรผ่านกลยุทธ์ “SEM”
“ไป่ตู้” ได้เปิดช่องทางการทำธุรกิจของผู้ประกอบการในไทยที่อยากขยายตลาดสู่กลุ่ม ลูกค้าชาวจีนที่มีอยู่ทั่วทุกมุมโลก ผ่านช่องทาง Baidu Search Engine Marketing หรือ “Baidu SEM” ที่โดดเด่นด้านการบริการครบวงจร มาพร้อมคอนเทนต์ที่แตกต่างเป็นของตัวเอง
ตลาดของเสิร์ช เอนจิน ในจีน ไป่ตู้ มีสัดส่วนการครองตลาดในประเทศจีนมากกว่า 95% มีผู้เข้าชมจากทั่วโลกมากกว่า 500 ล้านคนต่อวัน และมีการเสิร์ชมากถึง 6,000 ล้านครั้งต่อวัน ด้วยจำนวนผู้ใช้งานและการค้นหาผ่านช่องทางดังกล่าว ทำให้ไป่ตู้มั่นใจว่าผู้ประกอบการไทยที่มีวิสัยทัศน์ก้าวไกลจะได้นำเสนอ สินค้าและบริการผ่านการทำ “SEM” ซึ่งเป็นช่องทางที่ดีที่สุดในการทำตลาดบนโลกออนไลน์
ด้วยความไว้วางใจจากสินค้าที่มีชื่อเสียงระดับโลก อาทิ หมวดยานยนต์ จะมี บีเอ็ม ดับเบิ้ล ยู เลกซัส ออดี้ สินค้าแบรนด์เนมแฟชั่น จะมี หลุยส์ วิตตอง คริสเตียน ดิออร์ กุชชี่ และ พราด้า เป็นต้น ด้วยเหตุผลดังกล่าว ไป่ตู้ ประเทศไทย มั่นใจว่าผู้ประกอบการไทยจะไม่ผิดหวังกับการตัดสินใจเลือกไป่ตู้เป็นผู้ช่วย ซึ่งในช่วงแรก ไป่ตู้ จะมุ่งไปที่กลุ่มธุรกิจการท่องเที่ยว, โรงแรม, โรงพยาบาล และกลุ่มธุรกิจรายย่อย (SME)
สำหรับกลยุทธ์ที่ทำให้ ไป่ตู้ มีความแตกต่างจากคู่แข่ง ได้แก่
Baidu SEM – จำนวนการใช้งานของผู้ใช้ชาวจีนจากทั่วทุกมุมโลกมากกว่า 6,000 ล้านต่อวัน
Baidu Union – การให้ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้งานของลูกค้า เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถสื่อสารได้ถึงกลุ่มเป้าหมายที่ตนต้องการมากที่สุด
Baidu Brand – เป็นการบริการที่ช่วยให้ลูกค้าได้ข้อมูลของผู้ประกอบการนั้นอย่างครบถ้วนและน่าสนใจ
Baidu Travel – เป็นกลยุทธ์ล่าสุดที่สร้างสรรค์ขึ้นจากข้อมูลของผู้ใช้ ให้ความสนใจการท่องเที่ยว ดังนั้น เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ใช้ และง่ายกับผู้ประกอบการที่จะวางแผนการสื่อสาร นอกจากนั้นในส่วนนี้ยังได้รวบรวมการรีวิวสถานที่เที่ยวต่างๆ ที่ผู้ใช้คนอื่นๆ ได้เคยไปสัมผัสมาให้เป็นข้อมูลในการพิจารณาเบื้องต้นอีกด้วย
ทั้งหมดนี้ก็เป็นแนวทางทวงคืนความเชื่อมั่นและก้าวต่อไปในอนาคตของยักษ์ ใหญ่ด้านไอทีจากจีน ที่หวังจะปรับปรุงแก้ไขข้อผิดพลาดจากในอดีต และขอโอกาสจากผู้บริโภคชาวไทยให้เปิดใจยอมรับในผลิตภัณฑ์ของ ไป่ตู้ ที่เล็งเห็นความสำคัญของผู้ใช้งานอย่างที่สุด